Welke archetypen kunt u beter vermijden
De manipulator
De manipulator is bedrieglijk en misleidend genoeg om u te verleiden te denken dat zij niet misleidend zijn. Er is iets wat niet goed voelt om een of andere reden, maar alles wordt op een dergelijke overtuigende manier gebracht dat u uw intuïtie en oordeel opzij zet of vertroebelt raakt. Hun doel is om onderdeel te worden van uw leven, zij verdienen uw vertrouwen en gebruiken u vervolgens voor wat dan ook, in hun eigen voordeel. Misschien is het uw geld, uw lichaam, uw populariteit, of misschien vinden ze het gewoon en lekker om iemand om hun vinger te winden.
De oplossing hier is om meer te vertrouwen op uw intuïtie. Als iemand fout ruikt, is er meestal een goede reden voor.
De pester
De pester spreekt voor zich. Deze persoon krijgt een raar soort vervulling van het kijken naar het lijden van andere mensen. Door het kleineren van anderen verbeteren zij hun eigen gevoel van eigenwaarde en onderbouwen zo hun eigen superioriteit en identiteit. Mensen zijn pestkoppen als zij zelf op een of andere manier van binnen lijden en het projecteren op een ander. Ze zijn in staat om anderen zichzelf slecht te laten voelen zodat zij daardoor minder hun eigen pijn voelen.
Het belangrijkste hier is om niet alles wat ze doen of zeggen, persoonlijk te nemen. De strijd die zij strijden is met zichzelf en niet met u.
De ego-maniak
Dit is de persoon die alleen bij u rondhangt zolang het maar bijdraagt aan hun eigen zelfbeeld. Ze willen in andermans ogen worden gezien alsof ze een bepaald niveau hebben bereikt en dat ze denken dat het omgaan met u, het hen zal helpen om hun sociale identiteit te vergroten. Zij zullen dat lang volhouden en u nooit zomaar verlaten, mits er iemand is waardoor ze nog 'hoger' komen of u niet langer een bijdrage levert aan hun ego. Parasiteren, zeg maar. Ze zijn niet echt geïnteresseerd in vriendschap. Zij zijn uitsluitend geïnteresseerd in het verhogen van hun eigen identiteit op basis van uw energie.
Hou genoeg van uzelf om deze mensen niet toe te laten in uw leven of om hen weer uit uw leven te weren. Het leven is te kort om te besteden aan mensen die niet uw tijd en energie verdienen.
Aanleg en intelligentie een belangrijke basis
Het populaire idee dat mensen door 10.000 uur training uitblinker kunnen worden in een complexe vaardigheid klopt niet, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Aanleg en intelligentie spelen waarschijnlijk een grotere rol bij het onder de knie krijgen van een complexe activiteit dan het aantal trainingsuren.
Oefening kan slechts een derde van het verschil verklaren in prestaties tussen individuele schakers en muzikanten. Dat schrijven psychologen van Michigan State University in het wetenschappelijk tijdschrift Intelligence naar aanleiding van een nieuwe studie.
Leeftijd
De wetenschappers analyseerden 14 eerder uitgevoerde studies naar de prestaties van schakers en muzikanten. Ze onderzochten met name het verband tussen het aantal trainingsuren en de prestaties van verschillende individuen.
Uit onderzoek blijkt dat de mate van oefening voor eenderde kan verklaren welk niveau mensen bereiken bij het leren van complexe vaardigheden.
De combinatie van andere factoren zoals talent, algemene intelligentie en de leeftijd waarop iemand begint met de training, heeft volgens de wetenschappers veel meer invloed.
Uitblinkers
Het idee dat mensen door 10.000 uur training expert kunnen worden in een bepaalde complexe vaardigheid, werd populair door de het boek Outliers van de Canadese auteur Malcolm Gladwell. In de bestseller beweert Gladwell dat de zogenaamde 10.000 uren-regel voor een belangrijk deel iemands succes bepaalt.
Volgens hoofdonderzoeker Zach Hambrick toont de nieuwe studie juist het tegendeel aan. "Het bewijs is behoorlijk duidelijk", verklaart hij op de nieuwssite van Michigan State University. "Sommige mensen bereiken het eliteniveau zonder overmatige training, terwijl anderen dit niveau niet halen terwijl ze enorm veel oefenen."
Vermogen versus potentieel
Talent en algemene intelligentie wordt gezien als het basisvermogen voor groei, daarnaast kan eenderde aan potentieel vermogen zonder training onbenut blijven.
Beslissen, risico' en spijt
Er zijn veel theorieën die beschrijven hoe emoties, invloed kunnen uitoefenen op het nemen van een beslissing. Het blijkt bijvoorbeeld dat mensen met een neutrale stemming eerder geneigd zijn om risico’s te nemen in vergelijking met mensen met een positieve stemming. Daarnaast speelt spijt een grote rol in het nemen van beslissingen.
Waarom en hoe mensen beslissingen nemen is binnen de sociale psychologie al lange tijd een belangrijk onderwerp van gesprek. Gebeurtenissen, emoties en kennis kunnen het proces van beslissingen maken op verschillende manieren beïnvloeden.
We zijn psychologisch niet goed gebouwd op overvloed. We zijn ingesteld op schaarste. Daardoor zijn we geneigd alles te willen wat kan. In de jaren '60 was dat ook noodzakelijk. Je moest iedere kans grijpen. Nu valt er zoveel te kiezen, dat we voor het eerst in de geschiedenis, uit moeten gaan van onze eigen wensen en behoeften. Daar moeten we aan wennen.
Stemming en beslissen
Emoties en stemmingen beïnvloeden de mens vaak bij het nemen van beslissingen. Als iemand in een positieve stemming is, is hij/zij creatiever en flexibeler in het oplossen van problemen en flexibeler in het integreren van informatie. Als iemand in een negatieve stemming is, is zijn aandacht meer geconcentreerd, maar kan hij bepaalde handelingsmogelijkheden over het hoofd zien. Mensen in een positieve stemming zien negatieve uitkomsten echter als onplezieriger dan mensen in een neutrale stemming. Daarnaast zal iemand in een positieve stemming minder risico nemen dan in een neutrale stemming.
Dus, als je iemand een beslissing wilt laten nemen, moet je deze persoon dan zo neutraal mogelijk houden of probeer je deze persoon via een vrolijke benadering te overtuigen?
Beslissingen (on)bewust en tijd
De meeste beslissingen worden beter naarmate we er meer tijd voor nemen. Of het nu gaat over je loopbaan, het kopen van een huis of de aanschaf van een nieuwe pannenset. Maar dat wil niet zeggen dat je een betere beslissing neemt als je er langer bewust over na hebt gedacht. Ons onbewuste denken beslist beter dan ons bewuste denken, als het over complexe beslissingen gaat. Als je moet kiezen tussen twee televisies kan je bewuste denken dat prima aan. Maar als je een heleboel argumenten tegen elkaar af moet wegen, neemt de kwaliteit van het bewuste denken af. Dan kun je beter vertrouwen op het onbewuste, dat beter in staat is om al die informatie te combineren. Wie een moeilijke beslissing in zijn onbewuste laat ‘sudderen’, heeft een goede kans om een goed besluit te nemen.
Als je bewust nadenkt, gebruik je andere argumenten: vooral argumenten die je in woorden uit kunt drukken. Die argumenten worden daardoor belangrijker gemaakt dan ze zijn. Want juist bij belangrijke keuzes, als een nieuwe baan of een partner, spelen emoties een grote rol. Wat je diepere gevoelens zijn, is vaak moeilijk in woorden uit te drukken. Je emoties vertellen je wat je moet doen, maar niet waarom. In het onbewuste vindt juist die gevoelsmatige afweging plaats, die beslissingen goed doet voelen.
Geanticipeerde spijt en verliezen
Verliezen telt dubbel. Gemiddeld komt een verlies tweeënhalf keer zo hard aan als een beloning. Kunnen we honderd euro verdienen, dan willen we daar een kilometer voor omlopen. Maar als we diezelfde honderd euro dreigen te verliezen, zijn we bereid meer dan twee kilometer om te lopen om dat geld te behouden. Volgens onderzoekers is dit een overlevingsmechanisme om je zeker te stellen van belangrijke zaken in het leven. Wie zich hiervan bewust is, begrijpt beter waarom het vaak verkeerd voelt om te kiezen. Op termijn vind je misschien een leukere baan, als je ontslag neemt en een opleiding gaat volgen. Maar hier en nu weet je zeker wat je verliest: je oude baan, vrije tijd, collega’s.
Bij beslissingen zijn gevoelens die men eventueel later in de toekomst kan krijgen ook belangrijk, zoals het gevoel van spijt. Spijt is een cognitieve emotie die ontstaat als iemand zich bewust is van een negatieve (persoonlijke) uitkomst, die er niet was geweest als hij/zij anders had gehandeld. Mensen houden hier rekening mee nog voordat een bepaalde beslissingen is genomen. Dit wordt ook wel geanticipeerde spijt genoemd. Men kiest dan een optie die de kans op spijt minimaliseert of men gaat de beslissing volledig uit de weg.
Liever geen spijt
Je huidige stemming, tijd, verlies en anticipatie spelen een belangrijke rol in het nemen van beslissingen. Vooral geanticipeerde spijt is interessant. De mens wil nu eenmaal achteraf zo min mogelijk spijt hebben. Denk er zelf maar eens over na. Het is vervelend als je thuis komt met een nieuwe televisie en een maand later toch liever die grotere had gekocht.
De 7 voordelen van coaching
1. Met coaching lost u het dilemma en hindernis op.
Coaching is professionele begeleiding. Als coach ben ik gespecialiseerd om u te helpen bij veranderingen in uw leven. Vooraf bepalen we precies welk resultaat u wilt behalen. En we controleren dat tijdens de sessies en ook na afloop.
Wat uw uitdaging ook is – ander werk, betere relaties, meer zelfvertrouwen, minder zorgen – coaching zorgt ervoor dat u snel een oplossing vindt.
2. Coaching geeft het snelste en beste resultaat.
Ik heb cliënten die jarenlang worstelen met een vraagstuk en binnen korte tijd enorme resultaten behalen. Met coaching komen we snel tot de kern – dat waar het echt om gaat.
Coaching is altijd persoonlijk en maatwerk. U bent, net zoals iedereen, uniek. Wat voor anderen geldt, hoeft voor u niet te gelden.
Coaching gaat uit van uw uniek(e) voorkeur, gedrag en persoonlijkheid. Alleen zo kunnen we samen ervoor zorgen dat het resultaat ook echt op u van toepassing is.
3. Coaching is actiegericht.
De artikelen op deze site geven u kennis. Maar coaching geeft u resultaat. Want het gaat er om, om alle kennis toe te passen. Er is een verschil tussen iets weten en iets doen.
Ik help u met een actieplan en samen zorgen we ervoor dat u niet alleen weet wat u wilt, maar ook nog hoe u dat bereikt.
4. Coaching motiveert en geeft steun en kracht.
Soms is het lastig uzelf te motiveren als dingen niet gaan zoals u wilt. Vaak zie ik cliënten met hangende schouders binnenkomen en (soms pas na meerdere sessies) opgelucht en vrolijk de deur weer uitgaan. Omdat ze weten wat ze willen en hoe ze daar kunnen komen. Een coachingsgesprek is altijd realistisch en opbouwend. Dat geeft u veel positieve energie.
De druk van een persoonlijke uitdaging kan soms zwaar zijn. U heeft het gevoel er helemaal alleen voor te staan. Soms voet u zich eenzaam en lijkt het alsof u niet verder komt.
Met coaching komt u erachter dat er iemand is die u begrijpt en die u steunt. Dat geeft nieuwe kracht en zekerheid.
5. Met coaching komt u erachter wat u tegenhoudt.
Als niets u tegenhield was u er waarschijnlijk al. We hebben allemaal wel blokkades: soms is dat angst om te veranderen, soms is het een gebrek aan zelfvertrouwen.
Wat u ook tegenhoudt, met coaching komt u daar achter. Zonder oordeel en op een prettige manier natuurlijk. Vanuit dat punt kunt u dan verder groeien.
6. Coaching is 100% vertrouwelijk.
Soms wilt u niet dat de mensen in uw omgeving weten wat u bezighoudt. Vaak kunnen deze mensen u vaak niet verder helpen. Elk coachingsgesprek is 100% vertrouwelijk – niemand anders krijgt het te horen. Dat geeft rust: u hoeft niet bang te zijn dat u iets verkeerds zegt. En verder kunt u zelfs kiezen voor een coach buiten uw eigen sociale omgeving. Dat geeft nog weer een extra veilig gevoel.
7. Met coaching wordt geen oordeel gegeven.
Hoe vaak heeft u niet mensen in uw omgeving die u adviseren? Die vertellen wat u moet doen of u corrigeren op uw gedrag? Coaching is alles behalve dat. U wordt een aantal mogelijkheden voorgelegd, onderbouwingen gegeven en vergelijkbare situaties voorgelegd. Uiteindelijk is de keuze aan u wat bij u past.
Onmacht door verlies
Ieder mens heeft in zijn leven te maken met verlies, kijk alleen maar naar het ouder worden, het verlies van onze jeugd, of bijvoorbeeld wanneer we gaan verhuizen, het verlies van de vertrouwde omgeving. We kunnen ook te maken krijgen met andere ingrijpende gebeurtenissen zoals:
- Verlies van een relatie door overlijden
- Verlies van je partner na echtscheiding
- Verlies van een liefdesrelatie (verkering, minnaar, minnares, verloofde, vriend of vriendin
- Verlies van een andere betekenisvolle relatie (huisdier, vriend, vriendin
- Verlies van je baan of onderneming
- Verlies taken en werkzaamheden die je gewend bent om te doen
- Verlies van zekerheid in een nieuwe levensfase (overgang, kinderen de deur uit, pensioen)
- Verlies van gezondheid
- Verliesgevoelens bij het verwerken van een handicap van jezelf of een gezinslid
- Verliesgevoelens bij miskraam, onvrijwillige kinderloosheid of abortus
- Verlies van vertrouwen of van een positief zelfbeeld
- Verlies van verwachtingen of toekomstperspectief
Eigenwaarde zelfverzekerdheid kwijtraken.
Hoe graag je vasthoudt aan dat wat je verloren bent. Verloren als gevolg van een plotselinge gebeurtenis, verloren doordat het je werd afgenomen door een ander of door een gebeurtenis als gevolg van gezondheid of ongeval. Of door een keuze van een ander of je eigen keuze na lang wikken en wegen.
Het gaat om het kwijtraken van iets waardevols in je leven.
Verliessituaties confronteren ons met de grenzen en beperkingen van het leven. De onmacht die dat geeft is van alle tijden. Het idee dat wij de laatste decennia hebben, is dat alles maakbaar is, en dat bemoeilijkt juist de confrontatie met verlies. Het is belangrijk om zowel oog te hebben voor de winst-kant, als voor de verlies-kant van het leven. In onze westerse maatschappij letten wij nogal eens voornamelijk op de winst-kant bij een verlies: wat kan je nog wel als je je been hebt verloren? Men vindt het moeilijk om naar de verlies-kant te kijken: hoe schokkend en pijnlijk het is als je nog maar één been hebt.
Rouw
Er zijn veel verschillende vormen van verlies, en bij verlies hoort altijd een vorm van rouw. In alle gevallen betekent het afscheid nemen van een gewenste situatie. Je wordt gedwongen een overgang te maken naar een nieuwe situatie en daarmee te leren leven.
Verliezen doet pijn en de vaak heftige gevoelens die er bij opkomen werpen ons sterk terug op onszelf. Je kunt je erg alleen voelen in de gevoelens van rouw en gemis.
Verwerking vraagt veel aandacht, energie, geduld en tijd. Naast de pijn van het gemis, kan het verwarrend en moeilijk zijn om met de bijbehorende emoties als verdriet, onmacht, boosheid, angst, schuldgevoel en jaloezie om te gaan.
Verlate rouw
Als je met een verlies te maken krijgt, bepalen eerdere verlieservaringen vaak hoe je met het huidige verlies omgaat. Nieuw verlies kan ook oud verlies triggeren.
Dan merk je tien, twintig, dertig, soms pas 40 jaar later dat het niet goed gaat met je. Mogelijk is er sprake van een verhuizing, je raakt je baan kwijt, er overlijdt iemand uit je omgeving waar je niet eens zo’n nauwe band mee had. Jouw reactie daarop is veel heftiger dan je bij zo’n gebeurtenis zou verwachten. Opeens blijkt dat al dat verdriet, waar vroeger geen ruimte voor was, zich alsnog aandient. Je snapt daar zelf aanvankelijk niets van.. zo lang geleden al… je hebt het toch al verwerkt?..… Wie wil daar nu nog naar luisteren?
Gelukkig wordt steeds meer onderkend hoe onverwerkt verdriet uit de kinderjaren een blijvend effect kan hebben op je leven, maar ook wat we er aan kunnen doen om er alsnog mee aan het werk te gaan.
We zijn niet bij machte om een sterfgeval, verlies te voorkomen. Wat wij als mens wél kunnen en ook heel vaak doen, is bepaalde manieren ontwikkelen tegen de pijn van verlies. Dit worden ook wel overlevingsstrategieën genoemd. Op het moment dat je deze strategie ontwikkelt is het een manier die je helpt om je staande te houden. Later kun je merken dat jouw strategie niet meer ondersteunend voor je is, en zelfs een beperking gaat vormen. Er blijft als het ware steeds minder bewegingsvrijheid over. Mensen die een vroeg verlies hebben geleden kunnen b.v. moeite hebben zich echt te binden uit angst (weer) verlaten te worden. Ze houden anderen steeds op een afstand, immers iemand om wie je niet geeft, kan je niet verliezen. Of wellicht herken je de neiging om altijd alles zelf op te willen lossen, of de dwingende behoefte te hebben om voor anderen te zorgen. Vaak blijkt dat mensen overlevingsmechanismen uit hun jeugd niet bewust zijn en/of deze niet kunnen loslaten nu ze deze niet meer nodig hebben.
In begeleidingsgesprekken bij rouw en verlies kun je inzicht krijgen in de betekenis en de gevolgen van de verlieservaring voor jouw leven. Zullen we de chaos van gevoelens ontwarren. Zul je je bewust gaan worden van je gedachten en gedrag.
Stap voor stap wil ik je meenemen naar dat wat (vroeger) zo’n impact heeft gehad, aandacht hebben voor jouw verhaal, je steunen bij het (alsnog) durven doorleven van de pijn, en uiten van wat er nog gezegd dient te worden tot de overledene of m.b.t. het geleden verlies. Wanneer je geen goed afscheid hebt gehad, kunnen we kijken naar: wat zou je nu alsnog kunnen doen?
Zo kan positiviteit en kracht hervonden worden zónder de pijn van het verlies te ontkennen. Kun je je geleidelijk gaan aanpassen aan de nieuwe situatie die door het verlies is ontstaan, het verlies emotioneel een plaats geven en de draad weer oppakken.
Waarschuwing, les of misbruiken
Vertrouw nooit iemand die je meer dan twee keer heeft teleurgesteld.
De eerste keer is een waarschuwing en een signaal. De tweede keer is opvallend en een les. En vaker, is een patroon en 'misbruik maken van'.
Wat als je overprikkeld raakt
Prikkels zijn eigenlijk alles wat je zintuigen prikkelt en wat om je aandacht vraagt. Prikkels zijn er overal, vooral daar waar veel mensen zijn heb je meer prikkels. Sommige mensen raken sneller beïnvloed door prikkels, dit is vooral afhankelijk van de situatie waarin je je bevindt. In ons dagelijks leven krijgen we een enorme hoeveelheid prikkels over ons heen en we kunnen ons daar soms moeilijk aan onttrekken.
Als mens doe je er goed aan om een manier te vinden om soepel om te gaan met de prikkels die op je afkomen.
We raken soms of regelmatig overprikkeld als er teveel op ons af komt of van ons gevraagd wordt. Soms wordt alles je even teveel en raak je uit je evenwicht. Je raakt geïrriteerd, hebt een kort “lontje”, wordt soms aggressief, je slechter kunnen concentreren, je vergeet dingen, wordt emotioneel of onzeker, je denken wordt minder helder, hebt watten in je hoofd, je maakt sneller fouten etcetera. Iedereen overkomt het geregeld en dat is normaal. Meer stressoren, werkdruk, rouwverwerking, veel veranderingen in je leven, afname van regie over je eigen leven, veel verplichtingen, zorgen voor een grotere gevoeligheid op binnenkomende prikkels. Zelfs het slaan van een deur of het mauwen van een kat, kan je dan al storen.
Prikkels kosten je energie om te verwerken en je hebt rust nodig om te herstellen. Iedereen heeft echter prikkels nodig om zich te ontwikkelen en te kunnen functioneren. Met:
Te weinig prikkels - ontstaat verveling.
Normale prikkels - voel je je lekker.
Te veel prikkels - ervaar je stress en chronisch leidt het tot burn-out, depressie en angststoornissen.
Het is ook niet erg om overprikkeld te raken, het is wel slecht om teveel en te lang achter elkaar overprikkeld te zijn. Dit geldt voor iedereen.
Prikkels kunnen van buitenaf of van binnenuit komen.
Prikkels van buitenaf zijn bijvoorbeeld een hectische thuis-of werk-situatie, druk verkeer, geluids(overlast), prestatiedruk, regeldruk, vervelende kleding of bepaald eten, honger, onrust, stress en verdriet bij anderen, viezigheid, rommel, veel mensen en dieren om je heen, verrassingen, onvoorspelbare gebeurtenissen.
Prikkels van binnenuit worden meestal veroorzaakt door emoties: angst (faalangst, anticipatieangst, verlatingsangst), gedachten en gepieker, schaamte en onzekerheid, schuldgevoelens, maar ook grenzeloos perfectionisme, enthousiasme en gedrevenheid. Vaak vindt er een stapeling van prikkels plaats. Bijvoorbeeld als er veel lawaai of drukte om je heen is, en er dan ook iets anders gebeurt wat je overweldigt, dan wordt je dat teveel en je wordt angstig, boos of onzeker. Als je al overprikkeld bent (of bijna), komen extra prikkels harder aan en zijn zij moeilijker te verdragen.
In de meeste gevallen leiden externe prikkels tot een toename van interne prikkels, waardoor prikkels van buitenaf weer gaan toenemen, waarna…. Een vicieuze cirkel waar je zelfstandig zelden uit komt.
Chronische overprikkeling
Chronische overprikkeling is niet gezond. Dat is stress. Je hormoonhuishouding verandert (meer stresshormonen) en bij langdurige chronische overprikkeling verandert ook je zenuwstelsel. Feitelijk wordt je hierdoor nog gevoeliger dan je al was en neemt de overprikkeling dus alsmaar toe. Je hebt dan een grote kans op (vage)lichamelijk klachten (bijv. hoofdpijn, RSI, maagproblemen), je weerstand daalt, je krijgt slaapproblemen, last van extreme vermoeidheid, of zelfs van een depressie, burn-out of angststoornis.
Normaal gesproken verdwijnt die extra gevoeligheid weer als je voldoende rust hebt genomen, maar als het te lang duurt en er ernstige klachten zijn ontstaan, is de kans groot dat je nooit meer de oude wordt. Je blijft als het ware extra gevoelig. Daarom is het ook zo belangrijk dat je chronische overprikkeling tijdig aanpakt. Heb je er last van, neem dan nu maatregelen. Neem gas terug, neem niet meer hooi op je vork dan je aan kan.
Maak keuzes. Het gaat om de rest van je leven.
Wat kun je doen
Prikkels van buiten kun je mogelijk vermijden of beter doseren. Je hoeft je niet terug te trekken uit de maatschappij maar vind voor jezelf uit wat en hoe lang je bepaalde prikkels kunt verdragen en hou er rekening mee dat je niet altijd evenveel prikkels aan kunt dus bouw reserves in. Je kunt wel de hoeveelheid prikkels van binnenuit, van gedachten of emoties verminderen. Vooral negatieve gedachten die emoties oproepen geven veel prikkels. Angst is ook een grote bron van prikkels.
Het is niet eenvoudig maar het scheelt al heel veel als je probeert neutraler en vriendelijker tegenover jezelf en je eigenschap te staan en tegelijk voldoende nachtrust te nemen.
Als je alleen al een neutrale houding aanneemt tot jezelf en je gevoeligheid, dus accepteert dat het bij je hoort, heb je minder last van negatieve innerlijke gedachten en emoties. Je nachtrust helpt je om te herstellen en weer een gezonde buffer op te bouwen. Daarnaast helpt het om voor jezelf uit te zoeken welke dingen jou overprikkelen en welke minder. Als je je bewust bezig houdt met, of je overprikkeld bent of dreigt te raken en van jezelf weet dat bepaalde situaties voor jou in de regel tot overprikkeling leiden, kun je er misschien iets van leren. Probeer eens een poosje uit te rafelen welk deel van de overprikkeling van binnen en wat van buiten kwam en probeer de stapeling van prikkels eens te ontleden. Misschien kom je knelpunten tegen waar je iets aan kunt doen. Gedachten kun je deels veranderen.
Als tegenwicht voor de sterk op het hoofd gerichte bezigheden, kun je rust zoeken in de natuur, iets lichamelijks te doen, iets in je eentje doen, letten op je ademhaling, mediteren, etc.
Soms lukt het je niet alleen en heb je hulp en feedback van anderen nodig. Familie en vrienden zijn te emotioneel met je verbonden en je wilt ook graag met hen verder zonder dat ze steeds je er aan herinneren. Bij een professional kun je je probleem neerleggen, pakt het aan en als je de hindernis hebt genomen, neemt hij weer afscheid.
Professionals heb je in allerlei soorten en maten. De psychiater, psycholoog en andere therapeuten zijn net een stap te ver (wat zal de omgeving denken), te theoretisch of te duur. Bij maatschappelijk werk merk je dat je niet verder komt (slecht imago en onvoldoende resultaat). Coaches zijn praktischer, begeleiden je in je proces en leveren maatwerk.
Als coach benader ik een hindernis als onderdeel van een systeem en begeleid je graag in dit proces tot je je hindernis genomen hebt.
Prioriteren en time management
Ten behoeve van een goede prioritering en effectief time management is een matrix ontwikkeld, de Eisenhower matrix. Deze is opgebouwd uit vier verschillende kwadranten. De bovenste twee kwadranten bevatten zaken die belangrijk zijn, de onderste twee kwadranten bevatten zaken die niet belangrijk zijn. In de linkerkolom de urgente activiteiten (of de spontaan opkomende) en in de rechterkolom de niet urgente activiteiten.
Welke taken en activiteiten in welk kwadrant vallen is afhankelijk van je situatie. Het is de uitdaging om na het invullen van dit model, voor jezelf te besluiten dat je vanaf nu alleen nog maar taken doet die in de belangrijke kwadranten vallen.
Kwadrant 1: belangrijk en urgent
In het eerste kwadrant staan alle zaken die belangrijk zijn en nu gedaan moeten worden. Alle taken die in dit kwadrant staan dien je zelf direct te doen. De meeste van deze taken doe je wanneer ze gedaan moeten worden. Taken die hier als ondernemer onder vallen zijn bijvoorbeeld het schrijven van offertes. De taken die in dit kwadrant staan dien je waarschijnlijk zo snel mogelijk te doen. Zorg er dus ook voor dat je zo snel mogelijk aan de slag gaat met het afronden van deze taken!
Kwadrant 2: belangrijk, niet urgent
In kwadrant twee vallen alle taken die wel belangrijk zijn maar niet urgent. In veel gevallen zijn dit projecten die je wilt doen omdat ze belangrijk zijn, maar op een of andere manier lijkt het wel alsof je er niet aan toekomt. Creatieve projecten, schrijven, video’s maken, lezen, tijd maken voor je persoonlijke ontwikkeling allemaal dingen die in dit kwadrant horen. En de realiteit is dat je aan deze taken ook nooit toe zal komen tenzij… je ze in de agenda zet. Een effectieve methode hiervoor is het inplannen van bloktijd. Over bloktijd vertel ik meer in een gesprek over persoonlijke effectiviteit en time management.
Kwadrant 3: niet belangrijk, urgent
In kwadrant drie staan zaken die niet belangrijk zijn maar wel urgent. Over het algemeen kun je de taken die in dit kwadrant staan delegeren aan andere mensen. Sommige emailtjes en telefoontjes kunnen in dit kwadrant staan, maar ook andere dingen die je aandacht opeisen zoals social media. De uitdaging is om je niet bezig te houden met de to-do’s in dit kwadrant en deze te delegeren. Heb je echt het gevoel dat je ze moet doen? Vraag jezelf dan af wat het je gaat opleveren. In de meeste gevallen valt de opbrengst namelijk tegen.
Kwadrant 4: niet belangrijk, niet urgent
In het vierde kwadrant staan taken die niet belangrijk zijn en niet urgent. Met andere woorden: hier staan taken in die jij beter niet kan doen en iemand anders ook niet. Dit kwadrant wordt ook wel het vlucht-kwadrant genoemd. De dingen die in dit kwadrant staan zijn geen taken maar meer activiteiten die je graag wilt doen. Zinloos video’s kijken op youtube en urenlang televisie kijken zijn activiteiten die in dit kwadrant kunnen komen te staan. Probeer activiteiten in dit kwadrant zoveel mogelijk te vermijden.
Stappenplan voor time management met het Eisenhower model
Stap 1: Maak een lijst met alle dingen die je moet doen.
Stap 2: Schrijf ze in de vier kwadranten
Stap 3: Besluit om de taken in
- kwadrant 4 nooit meer te doen
- kwadrant 3 te delegeren aan iemand anders of te schrappen
- kwadrant 2 direct in je agenda in te plannen
- kwadrant 1 direct te doen en er vandaag nog tijd aan te besteden
Ongemerkt opbranden
Meer dan 13 procent van de beroepsbevolking heeft last van burn-out klachten. Hier zijn niet de gevallen in de WIA, WWB, WW, WAO en studenten meegenomen. Zelfs bij lagere en middelbare schoolkinderen worden steeds vaker deze klachten waargenomen.
Burn-out is een vorm van veenbrandje, wat erg lastig te blussen is en serieuze aandacht nodig heeft. Door het te verwaarlozen, sluimert het door tot je lichamelijk helemaal uitgeput is en geestelijk geen extra prikkels meer kunt verdragen. Stressklachten worden licht opgevat en bij langdurige stress raakt men gewend aan de situatie en praat men het weg „ach het valt wel mee, ik heb het al zo lang”.
Om te weten of u last heeft van stress of burnout kunt u kijken of u zich herkent in onderstaande klachten:
- Heeft u last van ernstige vermoeidheid?
- Merkt u dat u zich slecht kunt concentreren en meer vergeetachtig bent dan anders?
- Bent u vaak geïrriteerd en soms onevenredig boos?
- Is er bij u sprake van angst en nervositeit?
- Kunt u moeilijk nee zeggen?
- Stelt u hoge eisen aan uzelf?
- Komt u sneller in conflict met anderen?
- Mist u plezier en ontspanning in uw leven?
- Heeft u al een aantal maanden last van deze klachten en nemen ze niet af?
Langdurige stress lijdt, mits je het tijdig aanpakt, tot een burn-out, wat zijn sporen na laat in lichaam en geest.
20 belevingen voor iedereen
In het lijstje van dingen die iedereen gedaan wil hebben in zijn en haar leven mogen eigenlijk de onderstaande 20 niet ontbreken. Als je kind bent, ben je onbevangen en durf je zeker nog:
Aarde - Graven in het zand
Water - Springen in een waterplas
Lucht - Bladeren gooien in de wind
Vuur - Broodje bakken aan een stok boven een vuurtje
Lente - Boeketje wilde bloemen plukken
Zomer - In je blootje spelen in het zand
Herfst - Kastanjes en eikels verzamelen
Winter - Sporen volgen in de sneeuw
Kijken - Diertjes zoeken en vasthouden
Horen - Vogels in de boom horen fluiten
Ruiken - Kruidenblaadjes wrijven tussen je handen
Voelen - Met blote voeten in het gras
Proeven - Zelf aardbeien plukken en opeten
Bewegen - Van een heuveltje rollen
0 - 9 maanden - Buiten slapen onder een boom
9 maanden - Zelf met je handen fruit eten
14 maanden - Slakken zoeken en bekijken
18 maanden - Pluisjes van de paardenbloem blazen
Peuter - Plantjes water geven met een gieter
Kleuter - Kaboutersoep maken met planten in een oude pan
Depressie vanwege werkeloosheid
De werkloosheid verdubbelde sinds het begin van de crisis in 2008. Twee groepen worden het hardst getroffen:
- de grootste groep 16 procent zijn jongeren, die net van school komen en
- de groep die het langst werkloos is, de ouderen. Bijna 60 procent van de werkloze ouderen zit langer dan twee jaar thuis.
Zonder werk zitten betekent vaak niet alleen een aanslag op de portemonnee, het betekent voor veel mensen ook het verlies aan sociale contacten en verlies van een zinvolle tijdbesteding. Bij veel 55-plussers ligt daardoor depressie op de loer.
Hoe is het om werkloos te zijn? Steeds afwijzing op afwijzing te moeten incasseren, het continue plicht en druk van het UWV, onbewust focus op alle negatieve berichtgevingen En wat is de impact op je leven?
Zie daar maar eens goed mee overweg te gaan. Veel mensen horen je verhalen aan. Na een tijdje nemen ze afstand, hebben „het druk” en kijken niet meer naar je om. Een nieuwe klap heb je dan weer te verwerken.
Zonder de juiste stimulans is de kans zeer klein dat u er zelf uit komt. Professionele hulp zoeken is een lastige stap. Tot het moment daar is en je merkt dat het allemaal niet meer vanzelf gaat.